Het is 1969, een spannend jaar voor de wereld. We zitten midden in de Koude Oorlog, de ‘Summer of Love’ vindt plaats en Niel Armstrong zet voet op de maan. 

In dit jaar, op 29 oktober om 22:30, vind de eerste ARPANET-link plaats tussen de Universiteit van California (UCL) en het Stanford Research Institute (SRI). ARPANET was een experimenteel computer netwerk voor communicatie. Tot dan nog bedoeld om onderzoekers te verbinden met de computers van het Pentagon. 

Die ARPANET-link is het beginpunt voor een wereldwijde revolutie die, op elk onderdeel van de maatschappij, impact gaat hebben. Het internet is geboren. 

In datzelfde jaar zet de NATO een hub op dat onderzoek doet naar ‘onbekende milieuproblemen’ zoals het broeikaseffect en klimaatverandering. 

We spoelen 53 jaar vooruit naar 2022. Apple, Microsoft, Google en Facebook domineren de wereld en het internet is verweven in alles wat we tegenwoordig doen.   

En die ‘onbekende milieuproblemen’? Die blijken veel impact te hebben op de wereld. Klimaatverandering is een uitdaging waar huidige en toekomstige generaties mee moeten omgaan. 

Wat heeft het internet te maken met klimaatverandering? Hoe kan ik hiermee aan de slag gaan? Dat leggen we je uit. 

De invloed van het internet op klimaatverandering

Er zijn aan aantal factoren betrokken bij de uitstoot van het internet. Om het overzichtelijk te houden bespreek ik de grootste en duidelijkste uitstoters op internet. 

De uitstoot van datacenters  

Zeewolde

In December 2021 gaf de gemeente Zeewolde groen licht voor de bouw van het nieuwe hyperscale datacentrum van Meta, het vroegere Facebook. De bouw van dit datacentrum is belangrijk voor de gemeente Zeewolde, het levert banen en bekendheid op. Nederland laat weer eens zien waarom wij een tech-hub zijn. Aan al deze positieve kanten zit ook een hele negatieve kant. 

Wat is een datacentrum?

Een datacentrum is niets meer dan een grote doos waarin duizenden servers de diensten van websites en apps hosten. Dankzij een server kan je bijvoorbeeld naar maatwerkonline.nl surfen. Een server heeft de gegevens van de betreffende website in handen en stuurt dat met een ongelofelijke snelheid naar je desktop of mobiel. Al deze servers moeten natuurlijk 24/7 draaien. Je wilt niet dat de website van Facebook of Google om 17:00 sluit omdat iedereen in het datacentrum klaar is met de werkdag. 

Omdat deze servers constant draaien, verbruiken ze gigantisch veel energie en warmen ze flink op. Je merkt dit bijvoorbeeld zelf als je laptop een net iets te zwaar programma open heeft staan. Je kan de ventilator dan horen en je laptop begint heet te worden. 

Alle servers in datacentra moeten dus gekoeld worden. Dat koelen kan door ventilatoren of waterkoeling te gebruiken. Al dat koelen kost gigantisch veel stroom.

Datacenters en de NS

Terug naar Zeewolde. Het nieuwe hyperscale datacenter van Facebook zal een enorme hoeveelheid aan energie nodig hebben om al die servers 24/7 te opereren, namelijk 1380 gigawatt aan energie. 1380 gigawatt gelijk aan de opbrengst van 115 windturbines of 14 vierkante kilometer aan zonnepanelen. Met het verbruik van dit datacentra in 2030 kan je de volledige gemeente Amsterdam 2 jaar lang van stroom voorzien (bron: RTLNieuws) 

 Die 1380 gigawatt van dat enkele datacentrum is gelijk aan de totale jaarlijkse energie die nodig is om alle treinen en materiaal van de NS van energie te voorzien.  

De globale impact van datacenters

Momenteel bestaan in Nederland 3 hyperscale datacentra. Dat aantal zal in de toekomst verdubbelen: Microsoft bouwt een tweede in de Wieringermeer en een nog onbekende techgigant zou een datacentrum bij Appingedam willen bouwen.  

Afbeelding: Microsoft datacentrum in Middenmeer

Om het in perspectief te brengen: Nederland heeft ‘maar’ 3 hyperscale datacenters, wereldwijd zijn er al 700 (bron: Statista).  

In totaal omvat het energieverbruik van alle datacenters 3% van het wereldwijde energiegebruik. Dit is vergelijkbaar met het energieverbruik van de luchtvaartindustrie. 

De uitstoot van websites

De groei van websites en de impact van afbeeldingen

In de afgelopen jaren steeg de gemiddelde grootte van websites. In juli 2011 was dit rond de 250kb, in 2018 was dit 1250kb en in 2021 2070kb aan data. Waar komt deze groei vandaan? 

 Een van de boosdoeners voor deze groei is het toenemende gebruik van afbeeldingen en video’s. Op de meeste websites zijn afbeeldingen verantwoordelijk voor 61% van de bestandsgrootte van de website. Grote websites laden langer en verbruiken door dat lange laden meer stroom.  

 Is de website geoptimaliseerd en zijn de afbeeldingen kleiner? Dan zal de website vele malen sneller laden. En hoe sneller de website laadt, hoe minder uitstoot deze heeft. 

De uitstoot van bekende websites

De tijd en hoeveelheid data die nodig is om de website te laden maakt een groot verschil in het energieverbruik van de website. Voor elke keer dat een bezoeker een website laad is er dataverkeer nodig om de pagina te laden. Dit kunnen we meten op de website www.websitecarbon.com. Op deze website zien we de verwachte uitstoot aan CO2 per paginaload, de jaarlijkse uitstoot vanaf een bepaald aantal bezoekers en de uitstoot in bomen. Zie hieronder een overzicht van een aantal bekende websites en hun uitstoot.  

	Groene hosting	Uitstoot per paginaload	Jaarlijkse uitstoot met 100.000 bezoekers per maand	Jaarlijkse uitstoot gemeten in wat bomen compenseren
maatwerkonline.nl	Ja	0.67g CO2	807.64kg CO2	41 bomen
ey.com	Nee	2.11g CO2	2,529.41kg CO2	115 bomen
groenlinks.nl	Ja	1.88g CO2	2,257.39kg CO2	103 bomen
vvd.nl	Nee	2.36g CO2	2,828.6kg CO2	129 bomen
google.com	Ja	0.09g CO2	104.66kg CO2	5 bomen
zalando.com	Ja	0.93g CO2	1,110.82kg CO2	51 bomen

Je ziet in de tabel dat de grootte van een website en laadsnelheid een enorme impact heeft op de uitstoot van een website. Google heeft dit goed onder de knie en stoot minder uit. Bedrijven als EY of politieke partijen als de VVD en GroenLinks besteden hier (uitgaande van de data in de tabel) nog weinig tot geen aandacht aan. 

Het is verontrustend dat zoveel websites nog niet geoptimaliseerd zijn en een enorme hoeveelheid CO2 uitstoten zonder dat ze hier (waarschijnlijk) zelf erg in hebben. Dit is nog niet eens het topje van de ijsberg. Als Maatwerk Online hebben we de verantwoordelijkheid om te kijken hoe we de websites van onze klanten kunnen verbeteren en zo de impact op het klimaat te verminderen.  

Wat kan jij doen?

In de komende maanden gaat Maatwerk Online aan de slag om haar klanten te helpen hun online diensten te verduurzamen. De wereld gaat veranderen en daar willen wij ons steentje aan bijdragen. We gaan in de komende maanden praktische tips delen om jouw website duurzamer te maken.  

Een paar tips om zelf eens mee te beginnen zijn de volgende:  

• Kijk eens op de website van https://www.thegreenwebfoundation.org/ en ontdek of uit of jouw website (datacenter) op groene energie gehost is 
• Ga na of de afbeeldingen op je website geoptimaliseerd zijn. Dit kan je doen op https://webspeedtest.cloudinary.com/
• Zoek uit hoeveel CO2 je website uit zou kunnen stoten op websitecarbon.com 

Het internet begon 53 jaar geleden met het ARPANET en heeft de wereld veranderd. Ik hoop dat we over 53 jaar kunnen terugkijken naar vandaag. Dat we dan erkennen dat hier goede keuzes gemaakt zijn en de wereld een betere plek is geworden. 

Sta je na het lezen van deze blog te popelen om te beginnen met het duurzamer maken van je website? Stuur dan snel een mail naar mark@maatwerkonline.nl, dan kijken we samen naar de mogelijkheden voor jouw website.